Heimilisfang
Velja afhendingarmáta

Böglunga saga hefst þar sem Sverris sögu lýkur og segir frá stuttu valdaskeiði Hákonar Sverrissonar og þeim heiftúðugu flokkadráttum og valdabaráttu sem við tók eftir skyndilegt andlát hans. Eftir að sagt hefur verið frá sáttafundi í Hvítingseyjum 1208 er saga höfðingjanna rakin í stórum dráttum fram til valdatöku Hákonar Hákonarsonar 1217. Böglunga saga hefur varðveist í tveimur gerðum, sem báðar eru prentaðar í þessari útgáfu. Lengri gerðin er aðeins varðveitt á fáeinum skinnblöðum, en kringum 1600, meðan hún var enn heil, var hún þýdd á dönsku af norskum presti og fræðimanni, Peder Claussøn Friis. Sú þýðing er hér prentuð ásamt íslenskri þýðingu Sveinbjarnar Egilssonar.

Hákonar saga Hákonarsonar er langmerkasta heimild sem varðveitt er um sögu Noregs á 13. öld. Sagan er rituð 1264–65 af Sturlu Þórðarsyni sagnaritara að beiðni Magnúsar konungs Hákonarsonar. Hákon var við völd 1217–1263, lengur en nokkur annar Noregskonungur. Meginefni fyrra hluta sögunnar fjallar um samskipti og deilur Hákonar og Skúla jarls Bárðarsonar. Það stuðlaði að sáttum milli þeirra þegar Hákon gekk að eiga Margréti dóttur Skúla, en jafnvel hertoganafnbótin sem Hákon veitti Skúla 1237 fullnægði ekki metnaði hans til lengdar. Tveimur árum síðar lét Skúli gefa sér konungsnafn, og þar með var friðurinn rofinn. Úrslitaorrustunni vorið 1240 lauk með algerum sigri Hákonar konungs. Margir aðrir uppreisnarflokkar risu upp gegn Hákoni, en honum tókst að friða Noreg og sameina undir sinni stjórn. Ennfremur lagði hann undir sig Ísland, Grænland og stóran hluta Bretlandseyja. Þar var hann staddur ásamt miklu liði þegar hann tók sótt og andaðist, 1263. Viðskipti Hákonar við Íslendinga fá verulegt rými í sögunni, og ýmsir íslenskir höfðingjar birtast þar í öðru ljósi heldur en í Sturlungu eða öðrum heimildum. Sturla orti mörg lofkvæði um Hákon og afrek hans og felldi þau inn í sögu hans, en fundum hans og konungs bar aldrei saman. Hins vegar varð hann hirðmaður Magnúsar sonar Hákonar og ritaði einnig sögu hans, sem er nú að mestu glötuð.

Af Magnúss sögu lagabætis eftir Sturlu Þórðarson hafa aðeins varðveist tvö skinnblöð. Texti þeirra er prentaður í þessari útgáfu ásamt nokkrum annálagreinum sem talið er að runnar séu frá þessari glötuðu sögu.

Þorleifur Hauksson, Sverrir Jakobsson og Tor Ulset gáfu út með inngangi og skýringum.

Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Þórður Ingi Guðjónsson.